با«دانای کل» مثل یک کوچ رفتار کن
آبان , 1402با«دانای کل» مثل یک کوچ رفتار کن.
همه‌ی ما یکی را می‌شناسیم که فکر می‌کند همه چیز را می‌داند در حالی که دانش و توانایی‌های واقعی خود را در نظر نمی‌گیرد. این افراد نظرات دیگران را نادیده می‌گیرند و طوری رفتار می‌کنند که انگار همه‌چیز را تجربه کرده‌اند و برای هر مسئله‌ای راه‌حلی دارند. کارشناسان به چنین افرادی دانای کل می‌گویند. این افراد شنوندگان خوبی نیستند و با هر چیزی مخالفت می‌کنند تا حرف خود را به کرسی بنشانند. بعضی از آنها حتی رفتاری پرخاشگرانه دارند و با قلدری اطرافیان خود را آزار می‌دهند.
آیا دانای کل بودن نشانه بیماری روانی است؟
برخی از افراد ممکن است برای مخفی‌کردن احساس ناامنی یا جبران شکست‌های گذشته‌شان نقاب دانای کل بزنند. گاهی هم افرادی که خود را دانای کل می‌دانند، اختلال شخصیت خودشیفته یا عقده برتری دارند. این افراد معمولا دیگران را تحقیر می‌کنند تا احساس بهتری به خود داشته باشند. بر اساس راهنمای تشخیصی اختلالات روانی، اگر فردی حداقل ۵ مورد از ویژگی‌های زیر را داشته باشد، ممکن است به این بیماری مبتلا باشد:
▪️نیاز به تحسین بیش از حد دارد.
▪️درباره هوش و دستاوردها و استعدادهای خود اغراق می‌کند.
▪️فکر می‌کند منحصربه‌فرد است و فقط افراد خاصی می‌توانند او را درک کنند.
▪️رفتارهای متکبرانه دارد.
▪️درباره عقل، زیبایی، قدرت و موفقیت خود فانتزی‌های بزرگی دارد.
▪️فکر می‌کند مستحق جایگاهی بسیار بالاست.
▪️انتظار دارد دیگران با او رفتار ویژه‌ای داشته باشند و از او اطاعت کنند.
▪️به دیگران حسادت می‌کند و فکر می‌کند دیگران به او حسودی می‌کنند.
▪️از دیگران برای منافع شخصی خود سوءاستفاده می‌کند.
▪️مایل نیست یا نمی‌تواند با دیگران همدلی کند.
کارشناسان معتقدند که ژنتیک، فشار عصبی و محیط زندگی در دوران کودکی در بروز این اختلال نقش دارند. در سایر موارد هم احساس بی‌کفایتی موجب می‌شود افراد بخواهند ضعف‌های خود را پشت نقاب دانای کل پنهان کنند.
📌راهکارهای مقابله با این افراد
این افراد خود را برتر نشان می‌دهند و باعث می‌شوند ما احساس ناراحتی، عصبانیت، حقارت یا ناامنی کنیم. تعامل با این افراد سخت و طاقت‌فرساست و شما برای مهار واکنش‌های خود به زمان و تمرین مداوم نیاز دارید. در ادامه، برخی از روش‌های مواجهه صحیح با چنین افرادی را مطرح می‌کنیم.
▪️آرامش خود را حفظ کنید. اگر با فردی سروکار دارید که خود را دانای کل می‌داند، ممکن است عصبانیت همه‌چیز را بدتر کند.
▪️مسئله را شخصی نکنید. اگر به الگوی رفتاری آنها در طولانی‌مدت توجه کنید، می‌بینید با همه افراد چنین برخوردی دارند. پس فقط مرزهای خود را تعیین کنید.
▪️بحث نکنید. چراکه آنها شما را در دوری باطل گرفتار می‌کنند و اجازه نمی‌دهند برنده شوید. از گفت‌وگو خارج شوید. می‌توانید به‌جای درگیرشدن در یک مکالمه طولانی، گفت‌وگو را را با یک جمله ساده مانند «از این پیشنهاد شما متشکرم» پایان دهید.
▪️نقاط قوت خود را بدانید. اگر سعی می‌کنند شما را تخریب کنند، در این دام گرفتار نشوید. علاوه‌بر این، اعتمادبه‌نفس سبب می‌شود هنگام تعامل با این افراد احساس حقارت و بی‌کفایتی نکنید.
▪️همدل باشید. این افراد اغلب از کمبود عزت نفس یا مسئله‌ای شخصی در عذاب‌اند. به‌جای عصبانی‌شدن، آنها را درک کنید. دانای کل شما را احمق یا بی‌سواد فرض نمی‌کند. بنابراین خونسرد باشید و پاسخ‌های غیرمنطقی آنها را نشنیده بگیرید.
▪️با آمار و مثال صحبت کنید. در مکالمه با او، هرچقدر آمار و اطلاعات دقیق‌تری داشته باشید، دانای کل فرصت کمتری برای مداخله در صحبت‌هایتان خواهد داشت.
▪️شوخ‌طبع بمانید. کسانی که خود را دانای کل می‌دانند رفتار تدافعی و تهاجمی دارند. بدترین کاری که در برابر آنها می‌توانید انجام دهید، ایجاد احساس خطر برای آنهاست. صحبت‌کردن با طعنه و کنایه احساس ترس را برای آنها تداعی می‌کند.
▪️سؤال بپرسید. دانای کل از مخالفت و بیان دیدگاه‌های انتقادی لذت می‌برد. اگر این موقعیت برای شما آزاردهنده است، با پرسش‌هایی او را به چالش بکشید تا بیاموزد که قبل از صحبت‌کردن، باید منابع و دلایل معتبری برای گفته‌هایش پیدا کنند.
▪️بازخورد سازنده ارائه کنید. دانای کل از تأثیر منفی رفتارش بر دیگران بی‌خبر است. اگر رفتار او شما را آزار می‌دهد، بهتر است او را به نوشیدن یک فنجان قهوه یا جلسه‌ای خصوصی دعوت کنید و در فضایی آرام، احساس خود را به او بگویید. ولی عزت نفس او را هدف نگیرید.
▪️اگر تمام روش‌های قبل را امتحان کردید و همچنان به نتیجه‌ای نرسیدید، رابطه خودتان را با دانای کل محدود کنید. اما اگر همکاری دارید که خود را دانای کل می‌داند، نمی‌توانید به‌راحتی از معاشرت با او اجتناب کنید. در این حالت مؤدبانه لبخند بزنید و سکوت کنید یا موضوع گفت‌وگو را تغییر دهید.
منبع: chetor